Istria - smak morza, słońca i wina


Między Zatoką Triesteńską oraz Kvarnerską położony jest kawałek lądu, otulony błękitnymi wodami Adriatyku. Kształtem przypomina serce, które od północy wyznaczają pasma górskie. Niewielka, północna część Istrii należy do Słowenii, do Włoch najbardziej w górę wysunięte miasteczko Muggia, ale zdecydowana większość półwyspu przypadła Chorwacji. Mieni się paletą trzech barw, stąd tradycyjnie dzieli się ją na Istrię Białą, Istrię Szarą i Istrię Czerwoną, w zależności od koloru ziemi. Na północy występują łagodne wzgórza białych skał wapiennych, w środkowej części dominują szare płaskowyże, a im dalej w kierunku południa, półwysep płonie w charakterystycznym kolorze spieczonej przez słońce do czerwoności gleby.

Zakątek ten znakomicie nadaje się na letni wypoczynek. Turkusowe morze, ciągnące się setkami kilometrów wybrzeże, błękitne niebo i czysta krystalicznie woda sprawiają, że Istria należy do ulubionych miejsc turystycznych i jak magnes przyciąga urlopowiczów, lubiących rozkoszować się słoneczną pogodą i złocistymi plażami. Gwarny, radosny klimat nadmorskich kurortów, pełnych dyskotek, pubów i restauracji, spodoba się miłośnikom dobrej zabawy i rozrywki. Ale nieopodal tych hałaśliwych miejsc, kilkanaście kilometrów dalej, leży zupełnie inny świat - świat cichych, zagubionych w czasie, malutkich miasteczek, krętych uliczek, po których można spacerować bez końca, chorwackich ogrodów, w których kwitną palmy i magnolie, malowniczych krajobrazów, gdzie jak okiem sięgnąć pola, winnice, dachy domów pokryte czerwoną dachówką. Zwłaszcza północna część na myśl przywodzi słoneczną, włoską Toskanię i śródziemnomorski klimat, pozostałe wioski w głębi półwyspu swojską, sielankową atmosferę spokojnie płynących dni, właściwą rytmowi życia na wsi.

Istria zaskoczy tonącym w zieloności pejzażem, surowością nagich skał wciśniętych w morze, o których brzegi rozbijają się wzburzone fale, dzikością natury. Na tutejszych plażach wypoczywał polski kompozytor i dyrygent Mieczysław Karłowicz. "Uciekłem z Warszawy, ażeby gdzieś osiąść na czas dłuższy nad Adriatykiem i oddać się kompozycji" - pisał w liście do swojego przyjaciela. Zainspirowany morzem, zacisznymi zatoczkami, nietkniętą przez cywilizację przyrodą, na wybrzeżu Istrii zatracił się całkowicie i stworzył swój pierwszy poemat symfoniczny "Powracające fale". Nadmorskie okolice Istrii to doskonałe miejsce na taką wakacyjną ucieczkę. Sielska atmosfera wiosek z pewnością przypadnie do gustu turystom lubiącym delektować się ciszą, spokojem i pięknem natury oraz pozwoli im zregenerować siły podczas urlopu. Ci, którzy szukają ustronnych zakamarków, dzikich plaż, intymnych miejsc, by móc pobyć ze sobą, zapomnieć się całkowicie, odpocząć od trudów dnia codziennego, będą tutaj wielokrotnie powracać, by naładować się pozytywną energią i osiągnąć błogi stan zadowolenia i relaksu.

Kad stavis prst u more, povezan si scijelim svijetom, czyli "jeśli zanurzysz palec w morzu, łączysz się z całym światem" to stara ludowa mądrość, wciąż żywa wśród mieszkańców wybrzeża i wysp Adriatyku, najlepiej podsumowuje ich styl życia, gościnność i otwartość na świat. Symbolizuje też bliskość istryjskich miejscowości od morza. Żadna z nich nie jest oddalona od niego na odległość większą niż 35 km. Stolicą półwyspu jest Pazin, ale głównym centrum turystycznym i największym miastem jest Pula. Od dawna wielu turystów spędza wakacje w innych miastach półwyspu: Novigrad, Rovinj, Umag, Labin, Buzet, Porec, Motovun, Roc i Hum.


Pogoda i klimat


Jak sobie wyobrażasz idealne wakacje? Błękitne niebo, którego nie szpeci nawet jedna chmurka, mnóstwo słońca, ciepła woda… Taki właśnie będzie Twój urlop, jeśli zdecydujesz się go spędzić na wybrzeżu Istrii! Temperatura wody w wakacje wynosi około 23°, natomiast temperatura powietrza waha się od 24 do 30°. Łagodny klimat, będący wynikiem wpływu Morza Śródziemnomorskiego, gwarantuje przyjemną, słoneczną aurę z gorącym dniem i przynoszącą ochłodzenie nocą.


Historia


Podróż do Istrii powinniśmy zacząć od cofnięcia się w czasie. Istrią nazywano iliryjski lud Histri, przez Rzymian opisywany jako pokolenie okrutnych piratów, chronionych przez skaliste wybrzeże. Ze względu na jej strategiczne znaczenie, od niepamiętnych czasów była celem najeźdźców, a wpływy różnych krajów i kultur są tutaj widoczne do dziś. Najpierw znalazła się pod panowaniem Rzymskim, później podbita przez Gotów, następnie znalazła się pod władzą Bizancjum. Opanowana była kolejno przez Słowian, Awarów, Słoweńców, Chorwatów, Franków, by 150 lat pozostać pod dominacją Wenecji. Burzliwe losy Istrii w XX w. to starty poniesione w wyniku obu wojen światowych, panowanie włoskie na tym terenie, późniejsza przynależność do Jugosławii, by po jej rozpadzie w 1990 r. znaleźć się w końcu w granicach Chorwacji. Wszystkie cywilizacje, które przechodziły przez jej terytorium, odcisnęły tutaj swoje piętno i stanowią element jej bogatego dziedzictwa kulturowego.


Zabytki


Zachowane zabytki, będące obserwatorami długiej historii Istrii, dumnie dają świadectwo jej bogatej przeszłości. Najlepiej zachowaną budowlą jest, wybudowany na polecenie cesarza rzymskiego Wespazjana w I w. p.n.e. amfiteatr w Puli. Szczególną atmosferę miasta tworzą też inne starorzymskie zabytki - świątynia Augusta, Bliźniacza Brama, Łuk triumfalny Sergiusza. W tej istryjskiej stolicy turystycznej przebywał słynny irlandzki pisarz, James Joyce, o czym świadczy zastygła w brązie postać pisarza, znajdująca się w ogródku kawiarni Uliks (Ulissess). Warto się też wybrać do Poreču, gdzie znajduje się wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO bazylika św. Eufrazjusza. W Vrsar natomiast trzeba zwrócić uwagę na pozostałości architektury rzymskiej, starożytne opuszczone kamieniołomy czy romańską bazylikę Matki Boskiej morza. Dwa niewielkie miasteczka, Roc i Hum, będące w średniowieczu ważnymi centrami starego piśmiennictwa, słyną z łączącej je Alei Głagolicy, którą tworzy jedenaście pomników, a Labin z barokowego pałacu rodziny Battiala-Lazzarini, gdzie dziś znajduje się muzeum. Mnóstwem zabytków może się pochwalić także Novigrad. Zobaczymy tutaj zbudowany w XVI w. Belweder, zabytkową Dzwonnicę, dom w stylu gotyckim, czy kamienny barokowy portal. Odkrywanie w istryjskich miastach, promieniujących swoistą atmosferą, zabytków i dziedzictwa przeszłości, zapewni Ci niesamowite wrażenia.


Kuchnia


Burzliwa przeszłość Istrii zostawiła swój trwały ślad także w tej dziedzinie. Różne tradycje przeplatają się w miejscowej kuchni. Istryjska sztuka kulinarna słynie z różnorodności i jest mieszanką kuchni lądowych i przybrzeżnych. Z jednej strony zjemy tutaj mnóstwo różnych makaronów i klusek, jak ravioli czy gnocchi, czy typowo włoskich potraw jak risotto i polenta, co jest wynikiem włoskich wpływów na tym terenie. Specjalność kuchni istryjskiej to danie makaronowe o nazwie fudżi. W głębi lądu charakterystycznym przysmakiem jest szynka prust i kiełbaski. Na wybrzeżu w menu znajdziemy świeże ryby i owoce morza. Specjałami, których powinniśmy koniecznie spróbować, są krewetki razem z kalmarami i solą, czy sałatka z ośmiornicy. Gastronomiczną perłą tego rejonu są bez wątpienia trufle. Te tajemnicze i niepowtarzalne, cenione na całym świecie, podziemne grzyby, tropione są przez specjalnie wyszkolone psy i świnie. To istny królewski przysmak, posiadający właściwości afrodyzjaku. Każdy, kto raz skosztuje trufli i poczuje ich kulinarną wyjątkowość, stanie się ich wiecznym wielbicielem. Przygotowanym potrawom zawsze towarzyszy duża ilość przypraw i znamienny składnik, jakim jest oliwa z oliwek, uważana za olej bogów i eliksir życia. Ważnym składnikiem w regionalnej kuchni jest też wino. Jak głosi legenda, grecki marynarz w słynnej wyprawie po złote runo, przebywając na wschodnim wybrzeżu Istrii, zawołał kalavojna. Tak się do dziś nazywa najbardziej znany obszar winnic w Istrii, co w luźnym tłumaczeniu z greckiego oznacza dobre wino. A wino tutaj jest naprawdę wyśmienite, bo Istria to królestwo winnic. Typowym białym winem jest Malvazija, wśród win o purpurowym kolorze najpopularniejszy jest Teran. Amatorzy dobrego wina posmakują w tutejszych trunkach tętniącego życiem aromatu owoców najwyższej jakości, a tradycyjna lokalna kuchnia pozwoli rozkoszować się nowymi smakami.


Sport i rekreacja


Dla turystów, lubiących spędzać aktywnie czas, Istria to wymarzone miejsce na wakacje. Posiada bogatą ofertę sportową, a hotele są dobrze wyposażone w różne obiekty: korty tenisowe, boiska do gry w piłkę nożną, siatkówkę, minigolfa, koszykówkę. Uroki Istrii można podziwiać, zwiedzając ją na rowerze, gdyż z północy na południe i ze wschodu na zachód jak pajęczyną półwysep jest pokryty szlakami rowerowymi. Biorąc pod uwagę jej fenomenalne wybrzeże, wspaniałą pogodę i korzystne wiatry, Istria to raj do uprawiania sportów wodnych, jak windsurfing. Amatorom trekkingu oferuje setki kilometrów tras, z których najstarszy, zwany szlakiem św. Simeona, położony w centralnej części, gwarantuje zapierające dech w piersiach widoki i przeżycia, pozostające na długo w pamięci. Na Wyspach Brijuni można przyjemnie spędzić czas, grając w golfa. Bajkowy, ukryty podwodny świat Adriatyku z malowniczymi rafami, jaskiniami i wrakami zachwyci miłośników nurkowania. Strome zbocza i skały, wąwozy, trudne górskie szlaki wielbicielom przygód dostarczą mnóstwa adrenaliny. Istryjskie krajobrazy można podziwiać też z lotu ptaka. Dla entuzjastów sportów ekstremalnych Istria proponuje, oprócz paralotniarstwa, wspinaczkę i kolarstwo górskie. Jeśli chcesz odreagować codzienny stres - zagraj w paintballa, ciesz się jazdą na gokartach, lub wybierz do Adrenalin Park w Umag, gdzie będziesz mógł sprawdzić swoją kondycję fizyczną i koncentrację. Chcesz zażyć spokoju, relaksu, czegoś i dla duszy i dla ciała? Ośrodki odnowy biologicznej w Istrii dzięki profesjonalnym masażom, saunie, egzotycznym zabiegom czy kąpielom w naparach z ziół i kwiatów pozwolą Ci ukoić nerwy, zrelaksować się i poczuć jak nowo narodzony.


Inne atrakcje


Co jeszcze ma nam do zaproponowania Istria? Miłośnicy astronomii mogą korzystać z obserwacji nieba w Višnjan Obserwatorium, jednego z dziesięciu najlepszych tego typu obiektów na świecie. Są dowody na to, że Istrię kiedyś upodobały sobie dinozaury. Największego odkrycia dokonano w 1992 r., kiedy w pobliżu Bale (20 km od Pula) nurek Dario Boscarolli znalazł pozostałości kości dinozaurów, w tym największego, brachiosaurusa, które można oglądać w Bale Town Hall. Nie brakuje turystów, których nad tutejsze wybrzeże przyciągają plaże dla nudystów. Istria to pierwsza twierdza naturyzmu, dlatego spotkać tutaj można specjalnie wytyczone miejsca dla wielbicieli zażywania kąpieli słonecznych i wodnych nago. Bastionem naturystów jest wyspa Rab, odkąd w 1936 r. przy jej brzegach w morskich falach zanurzyli się nago król Anglii Edward VIII i jego żona. Plażowicze, lubiący wypoczywać tak, jak ich Pan Bóg stworzył, nie rozczarują się i znajdą tutaj wiele innych odludnych miejsc do opalania się w stroju Adama. Istria to jednak przede wszystkim unikatowe piękno przyrody. Wiele naturalnych skarbów półwyspu znajduje się pod ochroną. Warto zobaczyć masyw górski Učka, najwyższy szczyt półwyspu, wybrać się na Cape Kamenjak, najdalej na południe wysunięty przylądek, czy zobaczyć Kanał Limski (Limski kanal), znajdujący się między Vrsarem i Rovinjem kanion o długości 10 km i szerokości 600 m, ze ścianami o 150 m wysokości, wpadającymi do morza. Jest to też miejsce hodowli ostryg i małż, dlatego nie można przegapić okazji i spróbować ich w znakomitych restauracjach. Teren bogaty jest w jaskinie ozdobione efektami zjawisk krasowych, jak choćby Baredine Cave, gdzie stalagmity, stalaktyty i inne podziemne rzeźby będą cieszyć oko każdego turysty. U wybrzeży Istrii usytuowany jest też jeden z najpiękniejszych archipelagów, posiadający status Parku Narodowego - Wyspy Brijuni, z których jedna była ulubioną posiadłością letnią przywódcy Jugosławii, marszałka Josipa Broz Tity. Ci, którzy kochają lasy, pełne grzybów i dziczyzny, niech odwiedzą Motovunską Sumę, ciągnącą się wzdłuż doliny rzeki Mirna - najbardziej znane miejsce na znalezienie trufli oraz znajdujące się w pobliżu źródła termalne w Toplicach Istarskich. Ale to jeszcze nie wszystkie atrakcje. Ducha Istrii można najlepiej poczuć podczas tradycyjnych świąt, które odsłonią tutejszy folklor - oryginalne stroje ludowe, muzykę i tańce. Dlatego koniecznie wybierz się do Lovran na Festiwal Wiśni, weź udział w festiwalach odbywających się w Motovun - Dniach Trufli czy światowej sławy festiwalu filmowym Motovun Film Festival, obchodach Dni Szparagów, lub Rybak Festiwal w Vrsar.

To wszystko plus piękno nieskażonej przyrody i słoneczna pogoda równa się gwarancja niezapomnianych wakacji. Nasza propozycja to tanie noclegi oraz kwatery prywatne. Istria zachwyci każdego, więc nie zastanawiaj się dłużej! Tutaj wypoczniesz, odkryjesz urocze zakątki, poznasz skarby kultury i zobaczysz wiele ciekawych miejsc!